Her 10 yılda bir yapılması gerekiyordu en son 2001’de yapıldı: 24 yıl sonra sayım!

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Baki Remzi Suiçmez, “kağıt üzerinde, örnekleme yöntemiyle” değil şahsen alana çıkılarak süreçlerin yapılması gerektiğine işaret ederek, “Yoksa artık tekrar sayılar mı makyajlanacak” diye sordu.

Genel tarım sayımı, ülkedeki hayvan varlığından ziraî makinalara, mera büyüklüğünden arazi ölçüsüne kadar tarımla ilgili geniş bilgilerin toplanması manasına geliyor. Türkiye’dek birinci tarım sayımı 1927 yılında yapıldı. Daha sonraki sayımlar 1950, 1963, 1970, 1980, 1991 ve 2001 yıllarında gerçekleştirildi. Her 10 yılda bir bu sayımın yayılması gerekiyordu. Lakin AKP periyodunda hiç yapılmadı. AKP, 24 yıl sonra tarım sayımı yapmaya karar verdi. Bunun için 2023 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ile TÜİK arasında protokol imzalanmıştı. Genelge ise 2 yıl sonra dün yayınlandı. Genelgeye nazaran, sayım bakanlık ve TÜİK işbirliğinde hem kayıtlılıkla ilgili bugüne kadar yapılan çalışmaların sonuçlandırılması hem de şimdiki saha datalarının elde edilmesi maksatları göz önüne alınarak iki etapta gerçekleştirilecek.

Birinci evrede mevcut idari kayıtlarda yer almayan tarım topraklarının belirlenmesi ve bu topraklar üzerinde ziraî faaliyette bulunan ziraî işletmelerin tespiti, ön tarama faaliyetleri, soru formları ve bilgi giriş programlarının hazırlanması, bilgilendirme, eğitim ve tanıtım faaliyetleri yapılacak. İkinci kademede ise, birinci basamakta elde edilen bilgiler temel alınarak milletlerarası gereklilikler ve ulusal gereksinimler doğrultusunda belirlenen değişkenlere ait datalar (tarımsal işletmeler, iş gücü, bu işletmelerin tasarrufunda bulunan tarım toprakları, hayvan, ziraî alet ve makineler ve benzeri) TÜİK tarafından 2025 yılı içinde tam sayım ve örnekleme yoluyla alandan derlenecek.

EN SON 2001’DE

ZMO Başkanı Baki Remzi Suiçmez, birinci sayımın Atatürk vaktinde yapıldığını anımsattı. Şimdiye kadar 7 sefer gerçekleştirilen sayımın yasaya nazaran 10 yılda bir yapılması gerekirken 2001 yılından bu yana yapılmadığına işaret eden Suiçmez, şöyle devam etti:

“Tarım planlaması için elimizde sağlıklı, yeni datalar olması lazım. Alandan gelen duyumlar, sağlıklı bir tarım sayımının bu kademede yapılmasının güç olduğu istikametinde. Bunun için gereken çalışanın olmadığı, ayrıyeten örnekleme sistemiyle, sayılar üzerinden güncelleme yapılmasının gerçek sonuçlar vermeyeceği belirtiliyor. Biz daha mera varlığımızı bilmiyoruz. 14.6 milyon hektar mera görünüyor. Lakin bunun 12 milyon hektara düştüğü söyleniyor. Daha mera varlığı bile bilinmeden hayvancılıkla ilgili planlama nasıl olacak ? Bilgilerin şimdiki olmadığı yerde 3 yıllık ziraî planlama yapıldı. Fakat birtakım vilayetlerde daha birinci yıl eser değişikliğine gidildi.”

‘RAKAMLAR MI MAKYAJLANACAK?’

“Hayvan sayımız neydi ne oldu, büyük-küçük işletme sayıları, mera varlığımız ne kadar, çiftçinin kullandığı tarım aletlerinin sayısı ne?” üzere bilgilerin ortaya çıkarılması gerektiğini lisana getiren Suiçmez, şöyle devam etti:

“Açıklanan enflasyon datalarına bile güvenilmeyen bir ortamda TÜİK hangi saha çalışanı ile bu bilgileri toplayacak ? Tüm bunların Tarım ve Orman Bakanlığı il müdürlükleri tarafından yerinde tespit edilmesi gerekiyor. Yıllardır bu sayımı yapmıyorlar. Zira yapsalardı tarımın geldiği durum ortaya çıkacaktı. Tarımdaki muvaffakiyet öyküleri ile çelişecekti. Yanlışsız düzgün bir sayım yapılırsa biz bunu olumlu buluyoruz. Fakat tekrar kağıt üzerinde, örnekleme usulüyle yapılacaksa buradan yanlışsız sonuçlar çıkmaz. Şu anda hayvan varlığı, mera büyüklükleri üzere bilgilerde çelişkiler bulunuyor. Yoksa artık tekrar sayılar mı makyajlanacak ? Bizde merakla sonucu bekliyoruz.”